ANYONLARIN SİSTEMATİK ANALİZİNE GİRİŞ

ANYONLARIN SİSTEMATİK ANALİZİNE GİRİŞ

Anyonlar, negatif yüklü iyonlardır. Florür, klorür, iyodür, sülfür vb dışındaki anyonlar iki ya da daha çok elementin kimyasal bileşiminden oluşur. Bu tür anyonların kararlılıkları ve tepkimeleri içerdikleri elementlerin kararlılıklarından ve verdiği tepkimelerden çok farklıdır. Anyonlar da katyonlar gibi, uygun çöktürücü reaktifler kullanılarak çeşitli gruplara ayrılabilirler. Anyonların gruplandırıllması kalsiyum, baryum, kadmiyum ve gümüş iyonlarının anyonlarla oluşturduğu tuzlarının çözünürlüklerinin farklı olması temeline dayanır. Katyonların çözünen ve çözünmeyen tuzlarının çözünürlük çarpımları birbirinden çok farklı olduğundan katyon analizi, anyon analizine göre daha kolaydır.

Anyonlar katyonlardan daha aktiftirler, bu özellikleri yükseltgenme indirgenme tepkimelerinde daha çok görülür. Uygulanan yöntemde, yükseltgen ve indirgen anyonların birbirleriyle etkileşmesini önlemek veya azaltmak amacıyla, analiz edilen örnek sistematik

analiz süresince hafif bazik tutulur. Yükseltgen ve indirgen anyonlar aynı ortamda bulunduğunda, bunlar aralarında tepkimeye girerek yükseltgeyici ve indirgeyici özelliklerini kaybederler. Sülfit iyonu (SO₃^2-) ile klorat iyonu (CIO₃^-) 'nun tepkimeye girerek sülfat {SO₄^2-) ve klorür (Cl^-) iyonlarını oluşturması bu duruma bir örnektir. İlk üç grup anyonlarda ortamın pH 'ını 7 veya daha büyük tutmakla bu tepkimelerin oluşması önlenir.

Sodyum,  potasyum ve amonyum dışındaki katyonların ortamda bulunması anyonların aranmasında güçlükler doğurabilir. Bu nedenle istenmeyen katyonlar, fazla miktarda sodyum karbonat çözeltisi eklenerek ortamdan çöktürülerek uzaklaştırılmalıdır. Bu durumda karbonat iyonu orijinal örnekten aranmalıdır. Çünkü toz örnekler asitte çözünüyorsa, karbonat iyonu karbon dioksit vererek ortamdan uzaklaşır.

Aşağıdaki tabloda sistematik analizde adı geçen anyonların çökme ortamları, çöktürücü reaktifleri ve bu reaktiflerle oluşturdukları çökelekler ve renkleri topluca verilmiştir. 

Grup No	Grup Reaktifi	Anyon lar	Çökeleğin Formülü ve Rengi	Çökme Ortamı
I	Ca(CH3COO)2	CO32- PO43-C2O42- F-	CaCO3 Ca3(PO4)2 CaF2 (hepsi beyaz)	Nötr ya da hafif bazik ortamda kalsiyum tuzlan halinde çökerler.
II	Ba(CH3COO)2	SO42- CrO42-	BaSO4(beyaz) BaCrO4 (sarı)	Hafif bazik ortamda baryum tuzları halinde çökerler.
III	Cd(CH3COO)2	S2- Fe(CN)64-	CdS (sarı) Cd2Fe(CN)6 (bej)	Nötr ya da hafif bazik ortamda kadmiyum tuzları halinde çökerler.
IV	AgCH3COO	SCN- CI- Br- I-	AgSCN (beyaz) AgCI (beyaz) AgBr (turuncu) AgI (sarı)	Asidik ortamda Gümüş tuzları halinde çökerler
V	-	NO3-		Önceki gruplarda çökmeyen anyonlardır.

Bu föy kapsamındaki sistematik analizde yer almayan bazı anyonlar ise şunlardır: Arsenat (AsO₄^3-), arsenit (AsO^2-), asetat (CH₃COO^-), borat (Br0₂^-). ferrisiyanür [Fe(CN)₆^3-, klorat (CI0₃^-), perklorat (CIO₄^-), nitrit (N0₂^-), sülfit (SO₃^2-). tiyosülfat (S₂O₃^2-), permanganat (Mn0₄^-). siyanür (CN^-).

Anyonların sistematik analizini içeren bölümlerde de, katyonlarda olduğu gibi, sistematik analizde geçen ön denemeler, sistematik analiz ve analizle ilgili açıklayıcı ve tamamlayıcı notlar bulunmaktadır.